Rehber | Kategoriler | Konular
BOğAZiçi KöPRüSü
Alm. Bosporusbrücke (f.), Fr. Le Pont (m.) du Bosphore, İng. Bosphorus bridge. Asya ve Avrupa kıtalarını, İstanbul Boğazı üzerinde birleştiren köprü. Anadolu yakasında Beylerbeyi'nden başlar, Avrupa yakasında Ortaköy'den geçer, Mecidiyeköy'de sona erer.Yirminci yüzyılda iki kara parçasını birbirine bağlayan on büyük asma köprü vardır. Bunlardan bazıları Boğaziçi Köprüsünden önce yapılmış ve uzunlukları daha fazladır. Fakat iki kıtayı birleştiren Boğaz'ın güzel mavilikleri arasında inci gibi asılan iki köprüden biri Boğaziçi diğeri ise Fatih Sultan Mehmed Köprüsüdür.
Milattan önce 513 yılında Pers Hükümdarı Dara, Boğaz'ın en dar yeri olan Anadolu Hisarı ile Rumeli Hisarının bulunduğu yerde gemileri yan yana dizdirerek bir köprü yaptırmıştı. Bu köprüden seksen bin askerini Boğaz'ın karşı yakasına geçirdi. Bu esasında köprü olmayıp sadece geçiş için kullanılan yüzen araçlardan yapılan bir geçitti.
Anadolu hakimiyetinden Rumeli topraklarına fetih için geçen Türkler Boğaz'ı rahat geçebilmek için köprü yapmayı düşünmüşlerdi. Yıldırım Bayezid'in yaptırdığı Anadolu Hisarı, Fatih Sultan Mehmed Hanın yaptırdığı Rumeli Hisarı, gelecekteki köprü yapımının bir ön hazırlığı idi. Fakat o gün için bu hisarlar Boğaz'ın giriş-çıkışını kontrol eden ve iki tarafta hakimiyeti sağlayan muhteşem kalelerdi.
Daha sonraki senelerde askeri bakımdan faydalı olacağını düşünenler, köprünün yapılmasını fiiliyata çıkaramadılar. Hatta İtalya'nın büyük ressamı Leonardo Da Vinci Boğaz'ın iki yakasını birleştiren açılır kapanır bir köprü yapımını o zaman Osmanlı Sultanı olan İkinci Bayezid'e teklif etmişse de yapım için teşebbüse geçiş olmadı. O zaman için köprü üzerinde durulmamasının esas sebebi Osmanlıların Akdeniz ve Karadeniz'de mutlak hakim olmalarıydı.
Aradan geçen uzun zaman ve Boğaz'a konan buharlı gemilerin çalıştırılması köprü fikrini tekrar gündeme getirdi. Boğaz Köprüsüne askeri bakımdan büyük ihtiyaç duyulmaya başlanmasından dolayı Sultan İkinci Abdülhamid Han "Bosphorus Railroad Company"ye köprü projesi hazırlattı. Hazırlanan projeye göre ahşaptan yapılacak, kuleleri bulunacak, geceleri ışıklandırılıp üzerinden demiryolu geçecekti. Fakat siyasi hadiseler ve tahttan indirilmesi, teşebbüsün tasarı halinde kalmasına sebeb oldu.
Cumhuriyet devrinde Boğaz'ın iki tarafından trafiğin fazlalaşması Boğaz Köprüsünün bir an önce yapılması gerektiği fikrine ağırlık kazandırdı. İlk ciddi teşebbüs 1953 yılında yapıldıysa da 1969 yılına kadar bu iş neticelenmedi. 1969 yılında Boğaz Köprüsü inşası "Hochtief-Cleveland" İngiliz-Alman firmasına ihale edildi. Asya ve Avrupa'yı birleştirecek, yüzyıllardır insanlığın hayalini gerçekleştirecek köprünün temeli, 20 Şubat 1970 günü devrin başbakanı Süleyman Demirel tarafından atıldı. Üç seneyi aşkın çalışmalardan sonra 30 Ekim 1973 günü beş yüz bin kişinin katıldığı muhteşem bir törenle açıldı. Bu büyük eser 39 ay 19 günde bitirilmiş ve çevre yolları dahil o zamanın parasıyla iki milyar seksen milyon liraya mal olmuştu.
Dünyadaki yapılan asma köprüler, ayakları arasındaki uzaklığa göre sıralanır. Boğaz Köprüsünün ayakları arasındaki uzunluk 1070 metredir. Buna göre asma köprülerin arasında Avrupa'da üçüncü, dünyada yedincidir. Boğaziçi Köprüsünden önce gelen diğer köprüler şunlardır: İngiltere'de Humber Köprüsü (1410 m), New York'daki Verrazano Köprüsü (1298 m), San Fransisko'daki Golden Gate Köprüsü (1280 m), Michigan'daki Mackinac Köprüsü (1158 m), Japonya'daki Miami Bisanseto (1100 m). Boğaz Köprüsü'nün toplam uzunluğu 1560 metredir.
Ortaköy'deki kule temelleri için deniz seviyesinden 24 ve 17 m Beylerbeyi'ndeki kule temelleri için 5 ve 12 metre aşağıya inilmiştir. Ana kabloları taşıyan yüksek kuleler 165 metre yüksekliğiyle İstanbul'un en yüksek yapısıdır. Ana kablolar 58 cm çapında olup, 19 bükümlüdür. Kule ayakları tabanda 7x5,20 metre, tepesinde ise 7x3 metredir.
Boğaz Köprüsünün açılış tarihinden itibaren 31.6.1992 tarihine kadar üzerinden geçen araç sayısı ve elde edilen gelirler.
Yıl
Araç SayısıGelir
31.10-1973-31-10-19745.641.568163.049.667
31.10-1974-31-10-19758.148.714261.002.591
31.10-1975-31-10-197611.114.831363.696.446
31.10-1976-31-10-197713.837.025494.361.233
31.10-1977-31-10-197813.619.268759.130.099
31.10-1978-31-10-197913.217.184735.395.777
31.10-1979-31-10-198013.650.209997.567.103
31.10-1980-31-10-198114.686.7831.962.307.935
31.10-1981-31-10-198216.787.4722.502.130.446
31.10-1982-31-10-198318.361.7723.767.334.269
31.10-1983-31-10-198418.981.5488.388.171.905
31.10-1984-31-10-198518.798.76116.188.721.302
31.10-1985-31-10-198622.082.57624.045.951.965
31.10-1986-31-10-198723.887.17934.486.080.272
31.10-1987-31-10-198825.412.45957.176.778.585
31.10-1988-31-10-198925.955.203103.731.785.450
31.10-1989-31-10-199025.455.070143.021.459.000
31.10-1990-31-10-199122.792.313225.913.995.000
31.10-1991-31-06-199216.309.139175.389.720.000
(Not: 2 Kasım 1992 tarihli Karayolları 17. Bölge Müdürlüğünün verilerine göre)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.